de grote afwezige

In 1869 publiceerde de Franse schrijver Alphonse Daudet zijn roman l'Arlésienne. In 1872 bewerkte hij het verhaal tot een theaterstuk met muziek en koor. Georges Bizet schreef de muziek voor de eerste uitvoering.

Een jong meisje uit Arles wordt bemind door de jonge boer Fréderi. Vlak voor hun huwelijksdag ontdekt Fréderi de ontrouw van zijn geliefde. Fréderi wordt gek van verdriet. Zijn familie stelt alles in het werk om hem te redden maar uiteindelijk pleegt Fréderi zelfmoord door van een balkon af te springen.

Opmerkelijk is dat de titelpersoon geen rol is in het stuk. Vandaar dat de Fransen het woord Arlesienne gebruiken voor een persoon die schittert door afwezigheid.

Geniet er van

">

De schreeuw

Afgelopen zondag hoorde ik Kurt Masur, in een documentaire over hem, vertellen dat hij lang geleden een frontale aanrijding had gehad waarbij zijn toenmalige vrouw overleed. Een ervaring die, zoals hij zei, nog steeds iedere minuut van de dag in zijn geest aanwezig is. Hij vertelde dit aan muziekstudenten tijdens en masterclass directie. Het ging daarbij om de beleving van Samuel Barber's adagio voor strijkers in het bijzonder het fermate.

Masur vertelde dat hij, toen hij meteen na het ongeluk zag dat zijn vrouw het niet had overleefd, niks anders kon doen dan uit het diepste van zijn hard schreeuwen. Ellende, verdriet, onmacht en daarna een levenlang berusting. Zijn dochter, die toen vijf jaar was, vertelde Masur, kon zich van het ongeluk vooral die lange schreeuw van haar vader herinneren.

Masur dirigeerde tijdens de masterclass uiteindelijk zelf het fermate. Na het fermate kwam er een rust over Masur die hij weergaloos op het orkest overbracht.

Zonder leven geen muziek.

Geniet er van.

">