Het laatste woord

26 maart 1827 overleed Ludwig van Beethoven op 57-jarige leeftijd. Gedurende zijn leven had hij te lijden onder veel kwalen en ziektes waar ook zijn wispelturige karakter een gevolg van zou zijn.

In december 1826 overnachtte Beethoven in een ijskoude dorpsherberg. Hier liep hij een longonsteking op waarna zijn gezondheid snel achteruit ging. Beethoven verzwakte snel ondanks pogingen van artsen om hem te genezen. Een bevriende Oostenrijkse componist, Hüttenbrenner, bezocht Beethoven geregeld op zijn sterfbed. Hij was een van degenen die antwoord konden geven op de vraag: "Wat waren zijn laatste woorden?"

Voor zijn overlijden had Beethoven ingestemd met het sacrament der stervenden. Nadat de pastoor was vertrokken zei Beethoven: "Plaudite, amici, comedia finita est. ("Applaudisseert, mijn vrienden, de voorstelling is voorbij" (het gebruikelijke einde bij een stuk in de Commedia dell'arte). Heb ik niet altijd gezegd dat het op deze wijze zou aflopen?"
Zijn uitgever bezorgde twee flessen wijn. Beethoven draaide er zich naar toe en zuchtte: "jammer, jammer, te laat."
Laat in de middag van 26 maart 1827 stak in Wenen een storm op. Volgens Hüttenbrenner was er tegen 5 uur een lichtflits, gevolgd door een enorme donderslag. "Na dit onverwachte natuurfenomeen, dat mij hevig deed schrikken, opende Beethoven zijn ogen, hief zijn rechterhand op en keek enkele seconden op, met zijn vuist gebald en een zeer ernstige, dreigende uitdrukking op zijn gezicht. ... Toen hij zijn hand op het bed liet terugvallen sloot hij half de ogen. ... Geen ademtocht meer, geen hartslag."

In 2000 kon met behulp van een haarlok wetenschappelijk worden aangetoond dat Beethoven een loodvergiftiging had. Gezien de hoeveelheid lood in de toenmalige wijn en de hoeveelheid die Beethoven daarvan dronk geen raar idee. Dit zou een goede verklaring zijn voor zijn vele kwalen maar ook voor zijn soms wispelturig karakter.

Het fragment betreft het tweede deel van de achtste pianosonate, de Pathétique. Een prachtig stuk van de componist die de muzikale wereld van het classicisme de romantiek in bracht.

Het laatste woord is aan Beethoven. Geniet ervan!