Zijn is gezien worden

Anton Bruckner (1824-1896) heeft zijn leven lang gezocht naar erkenning. Twijfel en kritiek hebben hem achtervolgt.

Alhoewel al jong verslingerd aan muziek lag het voor de hand dat Anton in zijn vaders voetsporen zou treden en dorpsonderwijzer zou worden. Zijn eerste aanstelling als hulpmeester in het gehucht Windhaag werd geen succes. Hij werd er aangezien als rare snuiter en kreeg zo geen voet aan de grond in de dorpsgemeenschap.

Bruckner durfde de stap niet aan om zelfstandig te gaan componeren en accepteerde een baan als organist. Hij leek in de wieg gelegd voor een risicoloos ambtenarenbestaan. Bruckner bleef alsmaar studeren. Zijn jacht op diploma's werd bijna legendarisch. Uiteindelijk waagde Bruckner in 1864 de sprong en begon zich volledig te richten op het componeren. In 1868 vertrok hij naar Wenen om ook docent te worden aan het conservatorium.

Critici en zijn collega componisten konden nogal laatdunkend zijn over zijn werk. Met name Brahms liet zich niet onbetuigd. Dit had alles te maken met de provinciale achtergrond van Bruckner (hij kleedde zich niet bepaald stads) maar vooral met de muzikale richtingenstrijd tussen Brahms en Wagner. Bruckner werd, ten onrechte, gerekend tot het laatste kamp. Bruckner was zeer gevoelig voor alle kritiek en bleef vaak eindeloos schaven aan zijn werk. Zo zijn er van het scherzo van zijn 9e en onvoltooide symphonie meerdere versies.

Aan het eind van zijn leven kreeg Bruckner dan eindelijk de erkenning waar hij zijn hele leven naar had verlangd. Hij kreeg een ere-doctoraat aan de universiteit en een keizerlijke onderscheiding. De keizer zorgde ook voor een aangename oudedagsvoorziening.

Hij was nooit getrouwd maar altijd verliefd. Vooral op tienermeisjes. In 1868 was hij hopeloos verliefd op Josephine Lang. Twintig jaar later viel hij als een blok voor haar dochter.

Hoe dan ook, Bruckner heeft een imposante hoeveelheid muziek nagelaten waaronder dus zijn negende en onvoltooide symphonie. Beethoven valt er in te beluisteren maar Bruckner deed er zijn "eigen ding" mee. De grote Herbert von Karajan wist er wel raad mee.

Geniet er van!